De ziekte van Alzheimer is een progressieve hersenaandoening waarbij hersencellen geleidelijk afsterven. Dit leidt tot geheugenverlies, verwarring en veranderingen in gedrag en persoonlijkheid. Symptomen beginnen vaak mild met vergeetachtigheid van recente gebeurtenissen, maar ontwikkelen zich tot ernstige cognitieve achteruitgang. De exacte oorzaak is nog niet volledig bekend, maar leeftijd, genetische factoren en levensstijl spelen een rol bij het ontstaan van deze vorm van dementie.
De ziekte van Parkinson is een neurodegeneratieve aandoening die voornamelijk het bewegingssysteem beïnvloedt. Karakteristieke symptomen zijn trillingen in rust, spierstijfheid, traagheid van bewegingen en evenwichtsproblemen. De ziekte ontstaat door het afsterven van dopamine-producerende cellen in de hersenen. Naast bewegingsstoornissen kunnen patiënten ook niet-motorische symptomen ervaren zoals depressie, slaapstoornissen en reukproblemen. De symptomen ontwikkelen zich geleidelijk en variëren per persoon.
Beide aandoeningen zijn progressieve hersenziekten die voornamelijk ouderen treffen, maar verschillen in hun primaire symptomen. Alzheimer beïnvloedt hoofdzakelijk het geheugen en de cognitie, terwijl Parkinson primair bewegingsproblemen veroorzaakt. Beide kunnen echter overlappende symptomen vertonen zoals depressie en slaapproblemen. Een belangrijke overeenkomst is dat beide ziekten momenteel niet geneesbaar zijn, maar wel behandelbaar met medicatie.
Raadpleeg uw huisarts bij aanhoudende geheugenproblemen, verwarring of onverklaarbare gedragsveranderingen (mogelijk Alzheimer), of bij tremoren, stijfheid en traagheid van bewegingen (mogelijk Parkinson). Vroege diagnose is belangrijk voor optimale behandeling en levenskwaliteit. Wacht niet te lang met het zoeken van medische hulp bij verontrustende symptomen.
In Nederlandse apotheken zijn verschillende medicijnen verkrijgbaar voor de behandeling van Alzheimer. De belangrijkste cholinesteraseremmers zijn:
Deze medicijnen kunnen symptomen vertragen maar genezen de ziekte niet. De keuze van medicatie hangt af van het stadium van de ziekte en individuele factoren.
Voor Parkinson zijn in Nederland diverse effectieve medicijnen beschikbaar die de dopaminetekort aanvullen of nabootsen:
De behandeling wordt individueel afgestemd op symptomen en ziekteprogressie. Combinatietherapie is vaak noodzakelijk voor optimale symptoomcontrole.
Alle medicijnen voor Alzheimer en Parkinson zijn uitsluitend verkrijgbaar op recept van een arts in Nederlandse apotheken. Neurologen of geriaters stellen meestal de diagnose en schrijven de medicatie voor. Regelmatige controles zijn noodzakelijk voor dosisaanpassingen. De meeste medicijnen worden vergoed door de basisverzekering, soms met eigen risico. Uw apotheker kan u adviseren over inname en mogelijke bijwerkingen.
Alzheimer medicijnen zoals donepezil, rivastigmine en galantamine worden meestal eenmaal daags ingenomen, bij voorkeur 's avonds voor het slapen gaan. Dit helpt eventuele bijwerkingen zoals misselijkheid te verminderen. Memantine kan onafhankelijk van maaltijden worden ingenomen. Het is belangrijk om medicijnen op hetzelfde tijdstip in te nemen voor optimale werking. Volg altijd de instructies van uw arts en apotheker. Bij het vergeten van een dosis, neem deze zo snel mogelijk in, tenzij het bijna tijd is voor de volgende dosis.
Parkinson medicijnen zoals levodopa/carbidopa moeten zeer regelmatig worden ingenomen volgens een strak tijdschema. Zelfs kleine vertragingen kunnen leiden tot terugkeer van symptomen of bewegingsproblemen. De meeste patiënten nemen medicatie 3-4 keer per dag in, meestal 30-60 minuten voor maaltijden. Dopamine-agonisten kunnen met of zonder voedsel worden ingenomen. Het is cruciaal om nooit plotseling te stoppen met Parkinson medicatie, omdat dit gevaarlijke complicaties kan veroorzaken. Gebruik een medicijndoos of alarm om doses niet te vergeten.
Doseringen van Alzheimer en Parkinson medicijnen worden individueel bepaald en regelmatig aangepast door uw specialist. Bij Alzheimer medicijnen wordt vaak geleidelijk opgebouwd om bijwerkingen te minimaliseren. Parkinson medicatie vereist soms frequente aanpassingen naarmate de ziekte vordert. Wijzig nooit zelf de dosering en bespreek altijd veranderingen in symptomen met uw behandelend arts.
Alzheimer en Parkinson medicijnen kunnen interacties hebben met andere geneesmiddelen. Belangrijke interacties omvatten antipsychotica, die Parkinson symptomen kunnen verergeren, en bepaalde antibiotica die de werking van cholinesteraseremmers kunnen beïnvloeden. Informeer altijd uw arts en apotheker over alle medicijnen, supplementen en kruidentherapieën die u gebruikt. Let extra op bij gebruik van bloedverdunners, antidepressiva en medicijnen voor hartritme stoornissen. Bewaar altijd een actuele medicijnlijst bij u.
Cholinesteraseremmers kunnen misselijkheid, braken, diarree en verminderde eetlust veroorzaken, vooral in de eerste weken. Duizeligheid en hoofdpijn komen ook voor. Memantine kan verwardheid, constipatie en slaperigheid geven. De meeste bijwerkingen verminderen na enkele weken gebruik. Het innemen van medicatie met voedsel kan maagklachten verminderen. Ernstige bijwerkingen zoals hartritme stoornissen zijn zeldzaam maar vereisen onmiddellijke medische aandacht bij verschijnselen als flauwvallen of pijn op de borst.
Levodopa kan na langdurig gebruik dyskinesieën (ongewenste bewegingen) veroorzaken. Andere veelvoorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid, duizeligheid bij opstaan, slaperigheid en soms hallucinaties. Dopamine-agonisten kunnen impulscontrolestoornissen veroorzaken zoals gokverslaving of dwangmatig winkelen. "On-off" verschijnselen, waarbij medicatie plotseling lijkt uit te werken, kunnen optreden. Melanoomrisico kan verhoogd zijn, dus regelmatige huidcontroles zijn belangrijk. Plotseling in slaap vallen tijdens dagelijkse activiteiten kan voorkomen.
Neem onmiddellijk contact op bij ernstige bijwerkingen zoals flauwvallen, onregelmatige hartslag, ernstige verwardheid of hallucinaties. Ook bij plotselinge verslechtering van symptomen, tekenen van infectie of koorts. Contacteer uw zorgverlener bij aanhoudende misselijkheid die voedselinname bemoeilijkt, nieuwe bewegingsproblemen of gedragsveranderingen. Bij twijfel over medicijninname of vergeten doses kunt u altijd uw apotheker raadplegen voor advies.
Ouderen hebben verhoogd risico op vallen door duizeligheid en verwardheid. Extra voorzichtigheid is geboden bij:
Regelmatige controles van nier- en leverfunctie zijn belangrijk bij langdurig gebruik.
Medicijndispensers zijn onmisbare hulpmiddelen voor patiënten met Alzheimer en Parkinson. Deze handige doseerboxen helpen bij het structureren van de dagelijkse medicijninname en voorkomen vergeetachtigheid. Wij bieden verschillende modellen aan, van eenvoudige weekdispensers tot geavanceerde elektronische systemen met alarmen. Deze dispensers zorgen ervoor dat medicijnen op het juiste tijdstip ingenomen worden en geven zowel patiënt als familie meer zekerheid over de correcte medicatie.
Specifieke voedingssupplementen kunnen een waardevolle aanvulling zijn op de behandeling van Alzheimer en Parkinson. Omega-3 vetzuren, vitamine D, B-complexen en antioxidanten zoals CoQ10 kunnen bijdragen aan het ondersteunen van de hersenfunctie. Onze apothekers adviseren graag over geschikte supplementen die aansluiten bij uw individuele situatie en mogelijke interacties met bestaande medicatie.
Voor optimale zorg thuis bieden wij een uitgebreid assortiment thuiszorgproducten. Denk aan loophulpmiddelen, anti-slip matten, aangepast servies en hulpmiddelen voor de persoonlijke verzorging. Ook hebben wij speciale bedbenodigdheden, incontinentiemateriaal en veiligheidsproducten beschikbaar. Onze medewerkers helpen u graag bij het kiezen van de juiste hulpmiddelen die het dagelijks leven veiliger en comfortabeler maken voor zowel patiënt als mantelzorger.
Comfort en goede verzorging zijn essentieel voor het welzijn van patiënten. Wij voeren zachte huidverzorgingsproducten, speciale shampoos, comfortabele kussens en dekens. Ook bieden wij producten voor mondverzorging en huidbescherming die speciaal ontwikkeld zijn voor mensen met neurologische aandoeningen.
Een gestructureerde dagelijkse routine is cruciaal voor mensen met Alzheimer en Parkinson. Plan medicijninname op vaste tijdstippen en koppel deze aan dagelijkse activiteiten zoals maaltijden. Gebruik visuele herinneringen zoals kalenders of memo's op zichtbare plekken. Een medicijnschema met foto's van de medicijnen kan helpen bij herkenning. Zorg voor een rustige omgeving tijdens het innemen van medicatie en houd altijd een backup van het medicatieschema bij de hand voor noodgevallen.
Open communicatie met uw zorgteam is essentieel voor optimale behandeling. Houd een dagboek bij van symptomen, bijwerkingen en veranderingen in gedrag. Bereid bezoeken aan de arts voor door vragen op te schrijven en neem indien mogelijk een familielid mee. Deel belangrijke informatie met alle betrokken zorgverleners en zorg ervoor dat noodcontacten bekend zijn met de medicatie en behandeling.
Bewaar medicijnen op een koele, droge plaats buiten bereik van kinderen en in de originele verpakking. Controleer regelmatig de houdbaarheidsdata en breng verlopen medicijnen terug naar de apotheek. Installeer indien nodig veiligheidssloten op medicijnkasten. Zorg voor goede verlichting in de ruimte waar medicijnen worden ingenomen en verwijder obstakels die valgevaar kunnen veroorzaken.
Regelmatige controle door onze apothekers zorgt voor optimale medicijntherapie. Wij bieden medicatiereview's aan om de effectiviteit en veiligheid te bewaken. Plan vervolgafspraken tijdig in en aarzel niet om contact op te nemen bij vragen of zorgen over uw medicatie. Onze apothekers monitoren mogelijke interacties en bijwerkingen.
Voor al uw vragen over medicatie en hulpmiddelen kunt u altijd contact opnemen met onze apotheek. Wij staan klaar voor persoonlijk advies en ondersteuning. U kunt ons bereiken via:
