Diabetes mellitus is een chronische aandoening waarbij het lichaam problemen heeft met het reguleren van de bloedsuikerspiegel. Dit gebeurt doordat de alvleesklier onvoldoende insuline produceert of omdat het lichaam niet goed reageert op insuline. Insuline is een hormoon dat nodig is om glucose uit het bloed naar de cellen te transporteren voor energie.
Er bestaan hoofdzakelijk twee typen diabetes. Type 1 diabetes ontstaat meestal op jonge leeftijd en wordt veroorzaakt doordat het immuunsysteem de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aanvalt. Type 2 diabetes, de meest voorkomende vorm, ontwikkelt zich geleidelijk en houdt verband met leefstijlfactoren en erfelijkheid.
Belangrijke risicofactoren voor type 2 diabetes zijn:
Veelvoorkomende symptomen zijn overmatige dorst, frequent urineren, vermoeidheid, wazig zien en langzaam genezende wonden. In Nederland heeft ongeveer 1 miljoen mensen diabetes, waarvan circa 90% type 2 diabetes.
Regelmatige bloedsuikercontrole is essentieel voor mensen met diabetes om hun aandoening goed te beheren en complicaties te voorkomen. Door de bloedsuikerspiegel te monitoren kunnen patiënten hun medicatie, voeding en lichaamsbeweging aanpassen.
In Nederlandse apotheken zijn verschillende betrouwbare glucosemeters verkrijbaar, zoals van merken Accu-Chek, OneTouch en FreeStyle. Deze apparaten werken samen met specifieke teststrips en lancetten. Het is belangrijk om altijd de juiste teststrips voor uw meter te gebruiken en lancetten regelmatig te vervangen voor nauwkeurige metingen.
De HbA1c-waarde geeft het gemiddelde bloedsuikergehalte over de afgelopen 2-3 maanden weer. Voor mensen met diabetes wordt een HbA1c-waarde onder de 53 mmol/mol (7%) nagestreefd. Continue glucosemonitoring systemen (CGM) bieden een modern alternatief waarbij sensoren 24/7 de glucosewaarden meten, wat vooral handig is voor mensen met type 1 diabetes of intensieve insulinetherapie.
Metformine is het eerstekeuzegeneesmiddel voor diabetes type 2 in Nederland. Dit medicijn verlaagt de bloedsuikerspiegel door de glucoseproductie in de lever te remmen en de insulinegevoeligheid te verbeteren. Metformine wordt goed verdragen, maar kan bijwerkingen veroorzaken zoals maag-darmklachten, misselijkheid en diarree. Deze bijwerkingen verminderen meestal na enkele weken gebruik.
Sulfonylureumderivaten zoals glimepiride en gliclazide stimuleren de alvleesklier om meer insuline aan te maken. DPP-4 remmers (sitagliptine, vildagliptine) verhogen de insulineproductie alleen wanneer de bloedsuiker hoog is. SGLT-2 remmers zoals dapagliflozine en empagliflozine zorgen ervoor dat glucose via de urine wordt uitgescheiden.
GLP-1 agonisten zoals liraglutide en semaglutide zijn injecteerbare medicijnen die de bloedsuiker verlagen en vaak gewichtsverlies bevorderen. Nederlandse apotheken bieden verschillende combinatietherapieën aan:
Insulinetherapie is essentieel voor mensen met diabetes type 1 en soms nodig bij diabetes type 2. In Nederlandse apotheken zijn verschillende insulinesoorten verkrijgbaar, elk met specifieke werkingsduur en toepassing. De keuze voor een bepaald type insuline hangt af van individuele behoeften en levensstijl.
Snelwerkende insulines zoals NovoRapid en Humalog werken binnen 15 minuten en zijn ideaal voor maaltijden. Langwerkende insulines bieden 24-uurs dekking:
Moderne insulinepennen maken toediening eenvoudig en discreet. Deze hervulbare of wegwerp pennen zijn verkrijgbaar bij Nederlandse apotheken. Insuline moet koel bewaard worden (2-8°C) en mag nooit bevriezen. Gebruikte pennen kunnen 4-6 weken bij kamertemperatuur bewaard worden. Controleer altijd de vervaldatum en bewaar reservevoorraad in de koelkast.
Diabetische voetzorg is van cruciaal belang omdat diabetes de bloedcirculatie en gevoeligheid in de voeten kan aantasten. Nederlandse apotheken bieden een uitgebreid assortiment aan diabetische voetcrèmes die speciaal zijn ontwikkeld voor de gevoelige huid van diabetici. Deze producten bevatten vaak ureum of glycerine om de huid soepel en gehydrateerd te houden.
Preventie van diabetische voetulcera begint met dagelijkse inspectie van de voeten en het gebruik van juiste verzorgingsproducten. In Nederland zijn gespecialiseerde voetcrèmes, nagelverzorgingssets en diabetische sokken verkrijgbaar bij apotheken. Deze producten helpen droge huid, eelt en kleine wondjes te voorkomen.
Zoek direct professionele hulp bij een pedicure of huisarts wanneer u wonden, zwellingen, verkleuring of gevoel van warmte in de voeten opmerkt. Vroege behandeling voorkomt ernstige complicaties.
Een aangepaste voeding is essentieel bij diabetes. Nederlandse apotheken bieden verschillende voedingssupplementen speciaal voor diabetici, waaronder vitamine B12 complexen, magnesium en omega-3 vetzuren. Vitamine B12 is belangrijk omdat langdurig gebruik van metformine de opname kan verminderen. Chromium supplementen kunnen helpen bij het reguleren van de bloedsuikerspiegel.
Diabetesvriendelijke producten zoals zoetstofmengsels, vezelrijke crackers en proteïnerepen zijn verkrijgbaar om de bloedsuikercontrole te ondersteunen. Deze producten hebben een lage glycemische index en helpen bij het voorkomen van bloedsuikerspikes.
Regelmatige beweging verbetert de insulinegevoeligheid en bloedsuikercontrole. Sport- en bewegingsaccessoires zoals glucosemeters voor onderweg, energiegels en sportdrankjes voor diabetici zijn beschikbaar in Nederlandse apotheken.
Stressmanagement is cruciaal omdat stress de bloedsuikerspiegel kan verhogen. Ondersteunende producten zoals kruidentheeën, magnesiumsupplementen en ontspanningsproducten kunnen helpen bij het beheersen van stress en indirect bijdragen aan betere diabetescontrole.
