Hepatitis C-virus (HCV) is een bloedgedragen virus dat ontsteking van de lever veroorzaakt. Het virus wordt voornamelijk overgedragen door direct contact met besmet bloed, meestal via het delen van naalden bij drugsgebruik, onveilige medische procedures, of door bloedtransfusies vóór 1992 toen screeningsprocedures nog niet standaard waren.
HCV-infectie kan zich op twee manieren manifesteren: acute en chronische hepatitis C. Acute hepatitis C treedt op binnen de eerste zes maanden na infectie en verloopt vaak zonder symptomen. Bij ongeveer 75-85% van de gevallen ontwikkelt zich chronische hepatitis C, waarbij het virus jarenlang in het lichaam blijft en geleidelijk leverschade veroorzaakt.
In Nederland leven naar schatting 25.000 tot 35.000 mensen met chronische hepatitis C, waarvan velen zich niet bewust zijn van hun infectie. Veel patiënten ervaren geen of slechts milde symptomen zoals vermoeidheid, buikpijn, of griepachtige klachten. Onbehandelde chronische hepatitis C kan echter leiden tot ernstige complicaties zoals levercirrose, leverfalen of leverkanker. Dankzij moderne antivirale medicijnen is hepatitis C tegenwoordig in meer dan 95% van de gevallen geneesbaar.
De diagnose van hepatitis C wordt gesteld door middel van verschillende bloedtesten die in opeenvolgende stappen worden uitgevoerd. De eerste test is de HCV-antilichaam test, die aantoont of iemand ooit is blootgesteld aan het virus. Een positieve antilichaam test betekent echter niet automatisch een actieve infectie.
Bij een positieve antilichaam test volgt een HCV RNA-test om te bepalen of het virus daadwerkelijk aanwezig is in het bloed. Deze test meet de virale belasting en bevestigt een actieve infectie. Aansluitend wordt genotype bepaling uitgevoerd om vast te stellen welk type HCV-virus aanwezig is, wat belangrijk is voor de keuze van de juiste behandeling.
In Nederland kunt u zich laten testen bij uw huisarts, GGD-locaties, of gespecialiseerde centra voor seksuele gezondheid. Veel testlocaties bieden ook anonieme testing aan.
De behandeling van Hepatitis C heeft de afgelopen jaren een revolutie ondergaan met de introductie van moderne antivirale therapieën. Deze geneesmiddelen bieden patiënten uitstekende kansen op complete genezing van de chronische infectie.
Direct Acting Antivirals vormen de hoeksteen van de moderne Hepatitis C-behandeling. Deze medicijnen werken rechtstreeks tegen het virus door specifieke enzymen te blokkeren die het HCV nodig heeft voor zijn vermenigvuldiging. DAA's zijn zeer effectief en hebben minder bijwerkingen dan eerdere behandelingen met interferon.
De meeste behandelingen duren 8 tot 12 weken, afhankelijk van het gebruikte medicijn en de ernst van de leveraandoening. De succespercentages zijn indrukwekkend:
Tijdens de behandeling wordt regelmatig bloedonderzoek uitgevoerd om de effectiviteit te monitoren en mogelijke bijwerkingen op te sporen. Veel voorkomende bijwerkingen zijn milde vermoeidheid, hoofdpijn en misselijkheid. De behandeling wordt meestal begeleid door een gastro-enteroloog of hepatoloog, waarbij de huisarts een belangrijke rol speelt in de nazorg en monitoring.
In Nederland zijn verschillende hoogeffectieve combinatiepreparaten beschikbaar voor de behandeling van Hepatitis C. Deze medicijnen zijn geregistreerd door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en worden vergoed door de zorgverzekeringen.
De volgende DAA-combinaties zijn beschikbaar via Nederlandse apotheken:
Alle geregistreerde Hepatitis C-medicijnen worden volledig vergoed vanuit de basisverzekering, mits voorgeschreven door een specialist. De behandeling vereist autorisatie en wordt gestart in gespecialiseerde centra. Na het starten van de behandeling kunnen vervolgvoorschriften via de huisarts worden geregeld. Nederlandse apotheken hebben goede beschikbaarheid van deze medicijnen, waarbij soms vooraf bestellen noodzakelijk is vanwege de specialistische aard van de behandeling.
Hepatitis C wordt voornamelijk overgedragen via bloed-op-bloed contact. Het is essentieel om contact met besmet bloed te vermijden. Dit betekent geen naaalden, scheermesjes of tandenborstels delen met anderen. Bij tatoeages en piercings moet u altijd kiezen voor geregistreerde salons die steriele apparatuur gebruiken.
Persoonlijke hygiëne-items die in contact kunnen komen met bloed moeten strikt persoonlijk blijven. Dit geldt voor nagelknippen, pincetten en andere scherpe voorwerpen. In huishoudelijke situaties is het belangrijk om bloedvlekken direct te reinigen met bleekmiddel.
Mensen die intraveneus drugs gebruiken, hebben een verhoogd risico. Voor deze groep zijn naalduitwisselingsprogramma's beschikbaar in Nederlandse steden. Zorgmedewerkers moeten strikte protocollen volgen bij omgang met bloed en lichaamsvloeistoffen.
Hoewel er geen vaccin tegen hepatitis C bestaat, wordt vaccinatie tegen hepatitis A en B sterk aanbevolen voor mensen met hepatitis C. Tijdens en na behandeling is het cruciaal om alcohol volledig te vermijden en een gezonde levensstijl aan te houden met voldoende rust en evenwichtige voeding.
Na succesvolle behandeling van hepatitis C blijft regelmatige controle belangrijk. Uw arts zal leverfunctietesten uitvoeren om te controleren of de lever goed herstelt. Deze controles vinden meestal plaats 3, 6 en 12 maanden na het voltooien van de behandeling.
Psychologische ondersteuning kan waardevol zijn tijdens het behandeltraject. In Nederland bieden verschillende organisaties hulp:
Financiële ondersteuning is beschikbaar via de zorgverzekering, die de kosten van hepatitis C-behandeling volledig vergoedt. Voor aanvullende kosten kunnen patiënten contact opnemen met het ziekenfonds of maatschappelijk werk. Blijf altijd in contact met uw behandelend arts of apotheker voor vragen over medicatie en nazorg.
